گوی خبر-  گنبد نمکی جاشک در استان بوشهر، که با نام‌های کوه نمک جاشک و گنبد نمکی دشتی نیز در میان گردشگران مشهور است، ناحیه وسیع و مرتفعی در کوه جاشک است. این گنبد نمکی از زیباترین، بلندترین و فعال‌ترین گنبد‌های نمکی ایران و خاورمیانه به شمار می‌آید و به‌عنوان تنها اثر طبیعی ملی استان بوشهر، در سال ۱۳۸۸ به ثبت رسید.

گنبد نمکی جاشک استان بوشهر کجاست؟

گنبد نمکی جاشک از جمله جاذبه‌های گردشگری استان بوشهر است و در بخش‌های کاکی و بردخون، در میان دو شهرستان با نام‌های دشتی و دیر واقع شده است و شرق روستای گنخک، در شهرستان دشتی و شمال روستای جاشک، در شهرستان دیر قرار دارد.

گنبد نمکی جاشک، در دل کوهی با همین نام قرار دارد و در نزدیکی انتهای شمالی آن، جا خوش کرده است و بلندترین بخش کوه را همین گنبد نمکی تشکیل می‌دهد. شرق آن روستای کردلان، غرب آن روستای گنخک و شمال‌شرقی آن روستای درویشی (شهرستان دشتی) و جنوب آن روستای جاشک واقع شده است.

آدرس: استان بوشهر، ۱۴۴ کیلومتری شهر بوشهر، مابین شهر‌های دیر و خورمو

تاریخچه گنبد نمکی جاشک استان بوشهر

گنبد نمکی جاشک یکی از زیباترین و بزرگ‌ترین گنبد‌های نمکی ایران است که در استان بوشهر، بین شهرستان‌های دشتی و دیر، قرار دارد. این گنبد نمکی با مساحت حدود ۳۶۶۰ هکتار و ارتفاعی بیش از ۱۳۰۰ متر از سطح دریا، یکی از منحصر‌به‌فردترین پدیده‌های زمین‌شناسی در ایران و حتی در سطح جهانی محسوب می‌شود. قدمت این گنبد نمکی به دوره زمین‌شناسی کامبرین برمی‌گردد و طی میلیون‌ها سال در اثر فرآیند‌های زمین‌شناسی شکل گرفته است.

این گنبد نمکی به دلیل وجود انواع پدیده‌های زیبای طبیعی، از جمله غار‌های نمکی، آبشار‌های نمکی، دودکش‌های جن و بلور‌های درخشان نمک، مورد توجه زمین‌شناسان و گردشگران قرار گرفته است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن، تنوع رنگ‌های موجود در نمک‌ها و رسوبات آن است که شامل سفید، قرمز، قهوه‌ای و صورتی می‌شود. این رنگ‌ها به دلیل وجود عناصر معدنی مختلف در ترکیب نمک‌های این منطقه ایجاد شده‌اند.

فرآیند تشکیل این گنبد نمکی به حرکت صعودی توده‌های نمک از اعماق زمین به سمت سطح برمی‌گردد که به دلیل فشار لایه‌های بالایی، نمک‌ها به مرور به شکل گنبد درآمده‌اند. این پدیده که با نام دیاپیریسم شناخته می‌شود، موجب به وجود آمدن چشم‌انداز‌های خاص و بی‌نظیر شده است. همچنین، آب‌هایی که از این گنبد نمکی جاری می‌شوند، شور بوده و در برخی نقاط باعث تشکیل قندیل‌های نمکی می‌شوند.

گنبد نمکی جاشک علاوه بر ارزش علمی و زمین‌شناسی، از نظر گردشگری نیز بسیار جذاب است و هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. با این حال، این منطقه به دلیل حساسیت بالای ساختار نمکی، نیازمند حفاظت ویژه‌ای است تا از تخریب آن جلوگیری شود و بتوان این میراث طبیعی ارزشمند را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.

مسیر‌های دسترسی به گنبد نمکی جاشک استان بوشهر

گردشگرانی که به این منطقه سفر می‌کنند و قصد بازدید از گنبد نمکی جاشک را دارند، ابتدا باید از بوشهر وارد جاده بوشهر-برازجان شوند و در محل چغادک، مسیر خود را به سمت بزرگراه اهرم-چغادک کج کنند. سپس باید به مسیر خود در این جاده ادامه دهند تا به خورموج برسند. سپس از خورموج نیز باید عبور کنند و پس از طی کردن مسافتی حدود ۵۰ کیلومتر به روستای گنخک خواهند رسید.

همچنان به مسیر خود ادامه دهید. پس از سه کیلومتر از گنخک، میان دو روستای گنخک و جاشک، جاده‌ای فرعی و خاکی وجود دارد. این جاده به معدن قدیمی نمکی که پیشتر در منطقه فعال بود، تعلق داشته است.

در ابتدا مسیر، کیوسک نگهبانی قرار دارد، با ادامه در همین مسیر، از سمت غربی به منطقه جاشک وارد خواهید شد. برای دسترسی از سمت شرق نیز، در جاده اصلی، بعد از پل روستای کردلان وارد جاده‌ای خاکی شوید. اگر در این مسیر حرکت کنید به بخش‌های کوهپایه‌ای جاشک خواهید رسید.

سازه‌های رنگین نمکی

گنبد نمکی دشتی میزبان کانی‌ها و بلور‌های بسیار است که از زیبایی و جلوه خاصی برخوردار هستند. تنوع رنگ نمک‌های گنبد پدیده‌ای متحیر و شگفت‌انگیز است که در کمتر جایی از کشور می‌توان مشابه این پدیده طبیعی را پیدا کرد. این رنگ‌های متنوع قهوه‌ای، قرمز، زرد، سفید، سیاه و نارنجی نقش مهمی در جذب گردشگران ایفا می‌کنند و بلور‌های زیبای نمک و بسیاری کانی‌های غیر سیلیکاته نظیر پیریت و فلورین با تنوع رنگ و جلای فلزی و غیرفلزی برای تمام گرشگران این منطقه بسیار جذاب و دیدنی هستند.

یخچال‌های نمکی

یخچال‌های نمکی از زیر مجموعه‌ها و پدیده‌های گنبد نمکی جاشک هستند و در ناحیه شمال غربی گنبد به طور کامل قابل رویت هستند. این یخچال‌ها که حاصل حرکت ثقلی توده‌های نمکی در جهت شیب زمین است، در حاشیه و پیرامون گنبد نمکی تشکیل شده‌اند و به‌دلیل مشابهت آن با یخچال‌های یخی به این نام در میان گردشگران مشهور شده‌اند.

آبشار‌های نمکی

آبشار‌های نمکی از دیگر جاذبه‌های گردشگری گنبد نمکی دشتی هستند که چشم انداز بی نظیر و دیدنی را تشکیل داده‌اند. این آبشار‌ها در واقع مسیر طبیعی جریان آب گنبد هستند. آب این آبشار در فصول گرم به طور کامل تبخیر می‌شود و باعث بلور‌های زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به‌ویژه در مسیر آبشار‌ها ایجاد می‌شوند و چشم انداز دیدنی و منحصر‌به‌فرد آبشار نمکی را به وجود می‌آورند. این پدیده نادر در اواسط بهار تا تابستان و پاییز دیده می‌شود.

دره گل کلم

دره گل کلم یکی از زیباترین نقاط گردشگری و دیدنی گنبد‌های نمکی استان بوشهر است. سراسر سطح دره را نمک‌هایی پوشانیده‌اند، که به شکل گل کلم در آمده‌اند. ابعاد این گل کلم‌های نمکی نسبت به یکدیگر متفاوت است و برخی از آنها به‌صورت شکوفه‌هایی شکوفا به‌نظر می‌آیند.

دودکش‌های جن

دودکش‌های جن که علاوه بر این نام، با نام تخت دیو نیز هم شناخته می‌شوند، از زیباترین پدیده‌های فرسایشی گنبد نمکی جاشک به شمار می‌روند. این پدیده به‌دلیل اختلاف در میزان فرسایش‌پذیری سنگ‌ها، به‌صورت ستون‌هایی در بین نمک‌های گنبد به صورت طبیعی ایجاد شده‌اند.

پلایا

پلایا، پدیده طبیعی و زیبا است که از حاصل فرسایش گنبد‌های نمکی به وجود آمده‌اند که در دشت‌های دامنه‌ای پایین دست گنبد‌ها به‌دلیل شور بودن آب‌های فصلی حاصل از این گنبد‌ها و سیلان آن روی دشت و تمرکز در نواحی خط‌القعر آبرفت‌ها به‌صورت پهنه‌های نمکی ایجاد می‌شود.