۲۷ فروردین ۱۴۰۴ :: ۱۶ آوریل ۲۰۲۵ :: ۱۸ شوال ۱۴۴۶
اسکندر مومنی، وزیر کشور تا این لحظه ۲۸ استاندار منصوب کرده است، انتصاباتی که گاه با استقبال اهالی سیاست همراه شد و گاه با انتقادات آنان.
گوی خبر- پرونده انتصاب استانداران در دولت چهاردهم در مرحله نهایی شدن است و تنها سرنوشت استانداران ۳ استان هرمزگان، آذربایجان غربی و البرز مشخص نیست. انتصاباتی که تا حد زیادی با پیش بینیهای ابتدایی متفاوت بوده است.
اسکندر مومنی در شرایطی سکانداری وزارت کشور را بر عهده گرفت که به خاطر داشتن پیشینه نظامی مورد انتقاد حامیان انتخاباتی مسعود پزشکیان قرار گرفت، اما اقدامات و انتخاب استانداران توسط او نشان داد که مومنی علاقهای به انتخاب استانداران نظامی ندارد. همچنین رفاقت دیرینه اش با پزشکیان حکایت از آن دارد که وزیر کشور بیش از همه در مسیر فکری رئیس جمهوری حرکت خواهد کرد.
حضور پرتعداد استانداران بومی در دولت پزشکیان
مرور سوابق استانداران منصوب شده در دولت پزشکیان نشان میدهد که انتخاب استاندارها از اهمیت ویژهای برای دولت و علی الخصوص وزیر کشور برخوردار است. چنانچه استانداران به عنوان بالاترین مقام اجرایی در هر استان، نقش بسزایی در اجرای سیاستهای دولت در سطح منطقهای ایفا میکنند؛ از این رو، اسکندر مومنی ضمن تشکیل یک کمیته برای انتخاب استانداران، شروط مهمی را از جمله بومی بودن استانداران و آشنایی آنان با مسائل استانی را برگزیده بود.
بررسی رزومه استانداران منصوب شده تا به امروز نشان میدهد که بخش قابل توجهی از استانداران از دل استانهای محل تولد خود انتخاب شدند. بهرام سرمست استاندار آذربایجان شرقی متولد شهر بناب است و غلامحسین مظفری، استاندار خراسان رضوی از دل همین استان بزرگ انتخاب شده است. هادی حقشناس، استاندار گیلان و محمدرضا بابایی، استاندار یزد هم از دیگر استانداران بومی هستند.
مسعود امامی یگانه استاندار اردبیل هم متولد همین استان بوده و در سالهای ۹۸ تا ۱۴۰۰ به عنوان فرماندار اردبیل منصوب شده بود. احمد کرمی هم که به عنوان استاندار ایلام انتخاب شده، متولد آبدانان بوده و به مدت ۶ سال معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری ایلام را برعهده داشته است.
یدالله رحمانی نیز گرچه استاندار بومی نیست، اما دورههای مدیریتی خود را در استان کهکیلویه و بویراحمد آغاز کرده است و حال در قامت استاندار در این استان ایفای مسئولیت خواهد کرد. با این حال، بومی بودن استانداران در استانهای دیگری، چون تهران، قم، سمنان، خراسان شمالی، فارس، قزوین و همدان اگر چه به این شکل توجه نشده است، اما افراد انتخاب شده سابقه حضور در استانداری و وزارت کشور را در کارنامه خود داشتهاند.
زنان سهمی نگرفتند اما...
یکی از مواردی که مسعود پزشکیان همواره در ایام انتخابات بر روی آن تاکید داشت، استفاده از اهل تسنن، کرد، لر، بلوچ، اعراب و دیگر قومیتها و البته زنان در عرصه مدیریتی کشور بود. نکتهای که پزشکیان پس از رئیس جمهور شدن نیز به آن توجه داشت. هر چند که در میان وزرای پزشکیان تنها یک زن حضور دارد و ردپایی از اهل تسنن در میان آنان وجود ندارد، اما رئیس دولت چهاردهم تلاش کرده تا از اقلیت دینی و قومیتی در ردههایی معاونین، استانداران و ... استفاده کند و اصرار ویژهای نیز برای روی انتصاب آنان دارد.
در میان استانداران نیز آرش زرهتن لهونی اولین کرد و اهل سنت است که به سمت استانداری رسیده است، محمدرضا موالیزاده، استاندار خوزستان هم اولین عربی است که به این مقام رسیده و البته استاندار سیستان و بلوچستان هم یک بلوچ اهل سنت است.
با این حال، پیش بینیها بر این بود که در دولت پزشکیان زنان هم به سمت استانداری برسند، پیش بینی که با واکنش مثبت سخنگوی زن دولت همراه شد، اما رنگ حقیقت به خود نگرفت. با این وجود تا کنون ۳ زن در استانهای فارس (بتول معلم)، کردستان (سودابه ضرغام نژاد) و گیلان (عصمت محمد دوست) به عنوان فرماندار منصوب شدند.
بازگشت استانداران سابق
از دیگر نکاتی که به کررات خطاب به وزیر کشور گفته میشود، استفاده و بهره گیری از بدنه وزارت کشور در استانداریها بخاطر حساسیت جایگاه استانداران است. نکتهای که مورد توجه اسکندر مومنی هم قرار گرفته و انتصابات نشان میدهد که این مسئله در اکثر استانها اعمال شده است.
به طور مثال، غلامحسین مظفری که در دولت سید محمد خاتمی، به عنوان «نخستین فرماندار بومی کشور در شهرستان نیشابور» (بومی از ابتدای تأسیس شهرداری نیشابور) در دولت پزشکیان نیز در مصدر استانداری قرا رگرفته است.
مهدی جمالینژاد، استاندار اصفهان هم در خرداد سال ۹۴ به عنوان شهردار این استان انتخاب شده و در سال ۹۷ هم به عنوان معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور انتخاب شد
محمد صادق معتمدیان، استاندار جدید تهران، هم ضمن همکاری با دولتهای دوازدهم و سیزدهم، مُهر استانداری استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی و آذربایجان غربی را در کارنامه خود دارد. بهرام سرمست و هادی حقشناس نیز از دیگر چهرههایی هستند که در دولت روحانی به عنوان استاندار قم و استاندار گلستان فعالیت میکردند.
آرش زرهتن لهونی نیز که در مجلس یازدهم ردای نمایندگی به تن داشت، مدتی به عنوان معاون امور اقتصادی استاندار کردستان مشغول به کار بوده است. حمید ملانوری نیز سابقه استانداری خراسان جنوبی و مدیرکل سیاسی وزارت کشور را در کارنامه دارد. ارسلان زارع، احمد کرمی، محمد جواد کولیوند و مسعود امامی یگانه از دیگر استاندارانی هستند که سابقه حضور در استانها را دارند.
این استانداران حامی پزشکیان بودند
همچنین بررسیها نشان میدهد برخی از استانداران دولت چهاردهم، از حامیان انتخاباتی مسعود پزشکیان بودند. جعفر مردانی استاندار چهارمحال بختیاری، مسعود امامی یگانه استاندار اردبیل و محمدعلی طالبی استاندار کرمان از روسای ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان بودند. محمدجواد کولیوند از دیگر حامیان پزشکیان است که به سمت رئیس ستاد کشوری او منصوب شد.
کدام استانداران نماینده مجلس بودند؟
در میان برخی از استانداران دولت چهاردهم، برخی از آنان سابقه پارلمانی هم در کارنامهی خود دارد. هادی حقشناس و و غلامحسین مظفری از نمایندگان مجلس هفتم بودند و محمدرضا موالی زاده نیز تجربه حضور در دورههای چهارم و پنجم مجلس را دارد. آرش زره تن لهونی هم از نمایندگان مجلس یازدهم و محمد جواد کولیوند از نمایندگان مجلس دهم بودند.
همچنین در هفته گذشته، محمد آشوری تازیانی، نماینده بندرعباس، قشم و ابوموسی از نمایندگی مجلس برای حضور در استانداری هرمزگان استعفا داد که هنوز در دستور کار نمایندگان قرار نگرفته است.