۱۳ فروردین ۱۴۰۴ :: ۲ آوریل ۲۰۲۵ :: ۴ شوال ۱۴۴۶
گوی خبر- سی سال باید می‌گذشت تا دومین «رفیق‌دوست‌گیت» بعد از اختلاس ۱۲۳ میلیاردی رقم بخورد؛ محسن رفیق دوست وزیر اسبق سپاه در ۸۴ سالگی ادعا‌های تکان‌دهنده‌ای در مورد ترور‌هایی مطرح کرده که دهه‌ها محل ابهام و بحث بوده‌اند. ترور مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از ایران که هرگز ابعاد و عاملان آن روشن نشده بود. اظهارات تازه رفیقدوست درباره این ترور‌ها آنقدر پربازتاب بوده‌اند که فقط در یک مورد، صفحه ویکی‌پدیا عنوان رفیقدوست را به «تروریست و نظامی ایرانی» تغییر داده است. عنوانی که با استناد به صفحه‌های متعدد رسانه‌ها در بازنشر مصاحبه جنجالی رفیقدوست در ادامه نام او آمده است.
بار قبل، در سال ۱۳۷۴ روزنامه «سلام» اختلاس معروف ۱۲۳ میلیاردی از بانک صادرات را منتشر کرد. زمانی که محسن رفیق دوست رییس بنیاد مستضعفان بود و نام برادر او مرتضی رفیقدوست به عنوان متهمان اصلی پرونده مطرح شد.
رفیقدوست به ترور چه کسانی اشاره کرد؟
در آخرین واکنش‌ها به مصاحبه جنجالی، پس از دفتر رفیقدوست، دفتر محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه پاسداران نیز اظهارات او را «قویا» تکذیب کرده است. سردار علی‌محمد نائینی معاون روابط عمومی و سخنگوی سپاه نیز سخنان رفیقدوست را فاقد اصالت دانسته و تکذیب کرده است. پیش از این دفتر رفیق دوست در اطلاعیه‌ای هشت بندی اظهارات را «غیرقابل استناد» و ناشی از عمل جراحی مغز و «عوارض گسترده» آن دانسته بود. رفیقدوست در مصاحبه حدودا دو ساعته خود با سایت «دیده‌بان ایران» گفته: «ماجرای اویسی تقریباً همه اینها را که دادگاه‌ها در خارج حکم دادند. ما تیمی که در آنجا داشتیم اویسی، پسر اشرف، قرتیه (فرخزاد)، بختیار و... همه اینها را تیم‌هایی که آنجا بودند. معمولاً بچه‌های باسک مامور اجرا می‌شدند، اینها را می‌زدند و دیگر هیچکی به هیچی.» اشاره رفیقدوست به ترور ارتشبد غلامعلی اویسی (فرماندار نظامی تهران در زمان تظاهرات ۱۷ شهریور ۱۳۵۷) است که در بهمن‌ماه ۱۳۶۲ همراه برادر خود در پاریس ترور شد. شاپور بختیار نیز دیگر فرد مورد اشاره رفیقدوست است که سیاست‌مدار و آخرین نخست‌وزیر حکومت پهلوی بود که در مرداد ۱۳۷۰ در حومه پاریس به طرز فجیعی کشته شد. شهریار شفیق (خواهرزاده شاه) فرزند اشرف پهلوی و افسر ارشد نیروی دریایی ارتش شاهنشاهی نیز در آذر ۱۳۵۸ در شلیک گلوله همچون دو چهره دیگر در پاریس ترور شد.
همزمانی ترور فرخزاد با احتمال بازگشت او به ایران
دیگر چهره‌ای که رفیقدوست به ترور او با عنوان «قرتیه» اشاره کرده، فریدون فرخزاد است. فرخزاد شاعر، بازگیر و مجری برنامه‌های رادیو تلویزیون ایران بود که در مرداد ۱۳۷۱ در خانه خود در آلمان ترور شد. درست زمانی که به گفته سیدحسین موسویان، سفیر وقت ایران در آلمان، رایزنی‌ها برای بازگشت او به ایران در حال نهایی‌شدن بود. موسویان با انتشار پستی در شبکه ایکس نوشت: «از خواندن مصاحبه حاج محسن رفیقدوست، مات و مبهوت و شوکه شدم.» موسویان در ادامه نوشت: «در آن مقطع من سفیر ایران در آلمان بودم و با سایر همکارانم در سفارت، برای بازگشت ایرانی‌های مقیم آلمان که مایل به بازگشت به ایران بودند، تلاش گسترده‌ای داشتم، سفر‌های متخصصین ایرانی مقیم آلمان، به‌طور انفرادی یا در قالب کاروان‌ها، اوج گرفت و. به گفته موسویان فرخزاد از عملکرد گذشته خود اظهار پشیمانی کرده بود و در نهایت پس از رایزنی‌های گسترده «موافقت مقامات و دستگاه‌های ذیربط ایران برای بازگشت و تامین امنیت او» گرفته شد. پس از این: «فرخزاد از شنیدن این خبر بسیار خوشحال شد و با شور و شوق زیاد، مشغول جمع و جور کردن زندگی در آلمان برای بازگشت به ایران شد. او مادر پیر و بیماری در ایران داشت و مایل به دیدار و کمک به مادرش بود. اما چندی نگذشت که ناگهان خبر ترور فرخزاد را در رسانه‌های آلمان خواندیم! من و همکارانم در سفارت هم شوکه شدیم و هم متاثر.» سخنان موسویان درباره همزمانی ترور فرخزاد با احتمال بازگشتش به ایران، شائبه‌های بیشتری را درباره این اتفاق مطرح می‌کند. اینکه چرا دقیقا این ترور همزمان با تصمیم بازگشت فرخزاد که نوعی گشایش سیاسی و اجتماعی محسوب می‌شده، انجام شده است؟
بازتاب گسترده مصاحبه رفیقدوست با وجود تکذیب‌ها
از سوی دیگر همزمان با بازتاب مصاحبه تازه رفیقدوست، بخش‌هایی منتشرنشده از گفت‌وگوی قدیمی دیگری از او نیز انتشار یافته که اظهارات مرتبطی را مطرح می‌کند. او در این مصاحبه قدیمی نیز گفته «با پورسانتی که از خرید و فروش اسلحه برای جنگ می‌گرفتیم، هزینه ترور‌ها و برخی اقداماتی که ردیف بودجه نداشت را تامین می‌کردیم.» رفیقدوست آشکارا گفته که رییس تیم عملیات شاپور بختیار بوده است. اما دفتر رفیقدوست اعلام کرده که او ممکن است برخی «خاطرات و اسامی را به اشتباه به خاطر آورد.» هرچه هست به نظر می‌رسد که بازتاب این سخنان در رسانه‌ها فارسی‌زبان ثبت و ضبط شده است و تغییر آن با چنین اطلاعیه‌هایی ممکن نیست.
رفیقدوست؛ از سپاه تا بنیاد مستضعفان
رفیقدوست پیش از این نیز با خاطراتی درباره نحوه تهیه موشک در دوران جنگ یا اعتراف به قتل فردی منتسب به ساواک پیش از انقلاب با چماق شناخته‌شده بود. او از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۱ رییس اداره تدارکات سپاه بوده و از جمله بنیان‌گذاران این نهاد معرفی می‌شود. بین سال‌های ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۸ نیز رفیقدوست وزارت سپاه پاسداران را به عهده داشت و از ۶۸ تا ۷۸ به مدت ده سال رییس بنیاد مستضعفان بود. پیش از انقلاب نیز او از اعضای جمعیت موتلفه اسلامی بوده و در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ راننده شورولت بلیزر آیت‌الله خمینی در بدو ورود به ایران بود که یکی از دلایل شهرت او شد. نخستین «رفیق‌دوست‌گیت»، اما در دوران ریاست او بر بنیاد مستضعفان رخ داد. این پرونده در نهایت به اعدام فاضل خداد به عنوان نخستین محکوم به اعدام اقتصادی جمهوری اسلامی و ۱۰ سال حبس برای مرتضی رفیقدوست، برادر محسن ختم شد.
محسن رفیقدوست، بعد از پرونده اختلاس، در دهه‌های اخیر هر از چند گاهی با بیان خاطراتی از دوران جنگ و فعالیت‌ها وزارت سپاه به تیتر رسانه‌ها تبدیل می‌شد. این بار، اما او با اظهارات تازه‌اش، از نقش پیرمرد خاطره‌گو دور شده و پرونده‌ای را باز کرده که برگی از تاریخ ایران را ورق می‌زند. پرونده‌ای که اظهارات رفیقدوست درباره آن می‌تواند پیامد‌های ادامه‌دار داشته باشد.
