اقتصاد ۲۴

در شرایطی که بسیاری تصور می‌کردند قیمت دلار دستکم روز سه شنبه را در کانال ۸۹ هزار تومان به پایان برساند، اما قیمت این کاغذ گران برای ایرانیان تا هر دلار برابر ۸۸۳۰۰ تومان نیز تا زمان تنظیم این گزارش عقب نشینی کرد. البته باید توجه داشت قیمت دلار در شرایطی با اوج گیری در کمتر از ۴۸ ساعت تا نیمه کریدور نهم پیش روی کرد که حالا یک عقب نشینی کم جان را تجربه می‌کند. در این بین، اما برخی شایعه جابه جایی و عزل رئیس کل بانک مرکزی را نیز از عوامل روانی تاثیر گذار بر بازار دانستند و، اما باید صبر کرد و دید که در نهایت پیشروی یا عقب نشینی این بازار‌ها تا کجا ادامه خواهد یافت.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که نرخ رشد جمعیت ایران تا سال ۱۴۲۰ به صفر نزدیک خواهد شد. این آمار‌ها نه تنها زنگ خطر را برای آینده اقتصادی و اجتماعی کشور به صدا درآورده، بلکه نشان می‌دهد سیاست‌های دو دهه اخیر برای افزایش نرخ زاد و ولد، به بن‌بستی عمیق رسیده است. اما چرا این تلاش‌ها ناکام مانده؟ پاسخ را باید در تقابل میان واقعیت‌های اقتصادی، اجتماعی و رویکرد‌های سیاستگذاری جست‌و‌جو کرد.

یک تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره پلتفرم‌های فروش آنلاین طلا می‌گوید: نظام اقتصادی کشور یعنی نهاد‌های رسمی مانند بانک مرکزی، در این بازی نقش‌آفرینی می‌کنند و نه اینکه ناظر باشند بلکه خودشان برای تخریب اقتصاد کشور سهم دارند. مگر همان مقاماتی که این همه مردم را تشویق کردند که به سمت بورس بیایند و بعد بورس دچار آشفتگی شد، پاسخگو بودند؟ بسیاری از زندگی‌ها تحت تاثیر سوداگری که در بورس بود به شدت آسیب خورد ولی کسی پاسخگو نبود. الان هم همین وضع دارد پیش می‌آید.

یک کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: باتوجه به ساختار‌ها و شرایط کنونی فکر می‌کنم صنعت خودروسازی بیشتر به سمت خصولتی‌تر شدن حرکت می‌کند تا خصوصی‌سازی. من فکر نمی‌کنم جریانی خارج از جریاناتی که تا الان در همین محدوده بازی وجود داشتند، حاضر باشند سرمایه کلانی را بیاورند و با شکل متمایز و متفاوتی بتوانند این شرکت‌ها را اداره کنند.

سیاست‌های داخلی خاص که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را تشویق می‌کند و نهاد‌های قوی‌تری ایجاد می‌کنند، برای تضمین سرمایه‌گذاری در بلندمدت ضروری هستند. سوریه باید تعهد خود را به حاکمیت قانون و حقوق مالکیت نشان دهد و در عین حال یک محیط باثبات برای سرمایه گذاری ایجاد کند. اگر کمک‌های خارجی تعهد شده محقق شوند و اگر کشور‌های بیشتری وارد بازار سوریه شوند، این وضعیت می‌تواند به منافع اقتصادی قابل توجهی برای سوریه منجر شود.

کشورهایی چون ترکیه، امارات متحده عربی و لبنان روز‌های شنبه و یکشنبه را تعطیل هستند و دیگر کشور‌های همسایه ایران همچون عراق، قطر، عربستان، بحرین، کویت، افغانستان، لیبی، اردن، مصر و ده‌ها کشور مسلمان دیگر روز‌های جمعه و شنبه را روز تعطیل پایان هفته اعلام کرده‌اند تا در مراودات جهانی خود دچار مشکل نشوند. عجیب‌ترین مورد نیز شاید اکنون بتوان کشور سوریه در دوران پسااسد دانست که دولت موقت این کشور تنها در فاصله ۱۰ روز پس از استقرار بدون بلوا و جنجال چندماهه مشابه ایران، روز‌های جمعه و شنبه را به عنوان روز‌های پایان هفته خود اعلام کرد.

حقوق کارگران به هیچ وجه نمی‌تواند پاسخگوی حداقل نیاز‌های زندگی باشد. این وضعیت به جایی رسیده که بسیاری از کارگران مجبورند بسیاری از هزینه‌های ضروری خود را کنار بگذارند. سهم قابل توجهی از درآمد آن‌ها به هزینه‌های مسکن اختصاص می‌یابد. آمار‌های موجود نشان می‌دهند که بیش از ۷۰ درصد از حقوق ماهانه کارگران صرف اجاره خانه می‌شود.