تالاب میانکاله

پتروشیمی میانکاله موسوم به مازندران از بدو تأسیس با، اما و اگر‌هایی رو‌به‌رو بود و با این حال این پروژه پرفراز و نشیب طی هفته‌های اخیر فعالیت چراغ خاموش آن دوباره از سر گرفته شده بود که به کارت قرمز دولت متوقف شد.

 این تالاب یکی از ۱۲ مرکز ذخیره‌گاه زیست‌کره روی زمین است و در آن پرندگانی، چون اگرت، حواصیل، پرتینکول طوقه‌دار، قو، پلیکان دالماسی، فلامینگو، اردک سرسفید، غاز سینه قرمز، غاز لوبیا، باتلاق غربی، کوتوس و میل اشاره که جز کمیاب‌ترین پرندگان جهان هستند، یافت می‌شود.

چهارشنبه رییس‌جمهور پس از شنیدن گزارش رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره آخرین وضعیت منطقه میانکاله، گوشی تلفن را برداشت و طی تماس با استاندار مازندران دستور توقف هرگونه عملیات در زمینه احداث پتروشیمی میانکاله را به او اعلام کرد.

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی می‌گوید: «دریای کاسپین طی سی سال، از سال ۱۳۷۴ تاکنون، ۱.۶ متر از آب خود را از دست داده است، با پیش‌بینی کاهش ۴ تا ۶ متری تا بیست و پنج سال بعدی به دلیل تغییرات اقلیمی و کاهش جریان رودخانه‌ها مواجه است. 

یک فعال محیط‌زیستی می‌گوید: «پیشبرد پروژه پتروشیمی میانکاله در منطقه‌ای فاقد منابع نفت و گاز و دارای ارزش گردشگری و زیست‌محیطی، هیچ توجیهی ندارد و احیای آن نتیجه فشار نمایندگان محلی برای جذب بودجه است که در نهایت به تقسیم منافع بین افراد خاص منجر می‌شود.»

تصاویر گویای این است که دوباره میانکاله و فعال زیست محیطی آن، بر سر زبان‌ها افتاده‌اند. یک طرح پتروشیمی که کلنگ آن بدون دریافت مجوز ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ با حضور وزیر کشور به زمین‌زده شد، اما درنهایت پس از حدود ۲۰ ماه بالاخره در آبان ۱۴۰۲ موافقت‌نامه احداث پتروشیمی در مراتع حسین‌آباد و تالاب میانکاله از سوی وزارت نفت ابطال شد.

پروژه پتروشیمی میانکاله که پیش‌تر به دلیل نبود مجوز‌های زیست‌محیطی متوقف شده بود، بار دیگر از روز ۱۹ فروردین با وقوع تحرکاتی در اراضی ۹۰ هکتاری بهشهر به جریان افتاد. اما چه کسانی پشت‌پرده تحرکات اخیر هستند؟

 قرار بود پناهگاهی باشد برای حیات وحش، جایی برای آرامش. میانکاله به عنوان «منطقه محافظت‌شده» معرفی شد اما سال‌های اخیر میانکاله جایی برای تنش محیط ‌زیستی تبدیل شده است. درحالی‌که گفته می‌شود تنها ۵۱/۳ درصد از سطح آبی تالاب میانکاله پُرآب مانده و خشکی این تالاب را تهدید می‌کند، پروژه ساخت پتروشیمی نیز گلوی میانکاله را می‌فشارد و به جان آن افتاده است. 

مدیرعامل آب منطقه ای مازندران از انتقال آب مازاد رودخانه تجن با هدف کمک به احیای میانکاله خبر داد.

بر اساس هشدار‌های کنشگران و کارشناسان محیط زیست، هر راهکاری که برای نجات تالاب میانکاله انتخاب شود باید هرچه سریع‌تر و با دید کارشناسی به مرحله اجرا برسد؛ چراکه این تالاب فرصت چندانی برای بقا ندارد.