خواص خاکشیر را بیشتر بشناسیم
گوی خبر [1]- با آن که بسیاری از افراد با شنیدن نام خاکشیر به یاد گرمای تابستان و شربت خاکشیر می‌افتند، اما این گیاه فوق‌العاده، خواص زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به خواص دارویی بی‌نظیر اشاره کرد.
خواص خاکشیر بسیار زیاد است و در عین حال که بی‌ضرر است، در حالات مختلف اثرات مختلفی بر بدن دارد. مصرف خاکشیر صبح ناشتا در آب جوش یا آب سرد، بدون شکر یا با شکر، قبل از غذا یا بعد آن، با فاصله‌ای از غذا یا بدون فاصله و یا حتی شب و روز و همچنین چگونگی استفاده از آن دارای اثرات متفاوتی برای بدن است.
ارزش غذایی خاکشیر
خاکشیر یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در طب سنتی ایران است که علاوه بر خواص درمانی فراوان، از ارزش غذایی قابل توجهی نیز برخوردار است. این دانه‌های ریز و قهوه‌ای‌رنگ، سرشار از مواد مغذی هستند که می‌توانند بخشی از نیاز‌های روزانه بدن را تأمین کنند. خاکشیر حاوی فیبر غذایی بالا، پروتئین گیاهی، مقدار قابل توجهی اسید‌های چرب مفید، و همچنین ویتامین‌هایی مانند ویتامین C، ویتامین‌های گروه B و مواد معدنی نظیر پتاسیم، آهن، کلسیم، منیزیم و فسفر است. وجود فیبر فراوان در خاکشیر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند و از یبوست جلوگیری می‌کند. همچنین این فیبر‌ها باعث ایجاد حس سیری می‌شوند و به همین دلیل در رژیم‌های کاهش وزن می‌تواند مفید واقع شود.
از دیگر ترکیبات ارزشمند خاکشیر می‌توان به آنتی‌اکسیدان‌ها اشاره کرد که در حفظ سلامت سلول‌ها و مقابله با آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد مؤثرند. این خاصیت آنتی‌اکسیدانی باعث می‌شود مصرف خاکشیر به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از برخی بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها کمک کند. آهن موجود در خاکشیر، آن را به گزینه‌ای مناسب برای کمک به پیشگیری از کم‌خونی تبدیل می‌کند، به‌ویژه برای افرادی که از منابع حیوانی آهن کمتر استفاده می‌کنند. پتاسیم و منیزیم نیز در حفظ سلامت قلب و کنترل فشار خون نقش دارند.
اگرچه خاکشیر به طور معمول در نوشیدنی‌های خنک در تابستان مصرف می‌شود، اما می‌توان از آن در ترکیب با شیر، عسل، یا حتی در برخی غذا‌ها نیز بهره برد. مصرف خاکشیر باید به صورت متعادل باشد، زیرا استفاده زیاد از آن ممکن است باعث اختلال در جذب بعضی از مواد مغذی شود. به طور کلی، خاکشیر با دارا بودن ترکیبات مغذی متنوع، می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم را تشکیل دهد و در کنار خواص دارویی‌اش، ارزش غذایی بالایی نیز دارد.
در ادامه با برخی از خواص این گیاه آشنا خواهید شد:
خواص خاکشیر برای کبد چرب
یکی از خواص متعدد خاکشیر کمک به پاکسازی کبد و درمان علائم کبد چرب است. خاکشیر خاصیت ادرارآوری طبیعی دارد که می‌تواند از این طریق در سم زدایی و پاک سازی کبد بسیار مفید باشد. درنتیجه خاکشیر برای درمان بیماری‌های کبد مانند کبد چرب مفید است.
برای بهره‌مند شدن از این خاصیت خاکشیر باید آن را با ترنجبین مخلوط کنید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین به خصوص در درمان سودا و بلغم تأثیر عالی دارد. ترکیب خاکشیر و ترنجبین بهترین نرم کننده مزاج‌های خشک (صفرا و سودا) است. ترکیب خاکشیر با آب پنیر، دارویی ضد سودا و ضد صفرا است و مفتح قوی کبد به خصوص بازکننده مسیر‌های کبدی است.
خواص خاکشیر برای لاغری
خاکشیر برای لاغری تاثیر شگفت انگیزی دارد. یکی از مهمترین دلایل لاغر شدن و لاغر ماندن خوب کار کردن دستگاه گوارش است، اگر معده و روده شما خوب کار کند بدن به راحتی کاهش وزن پیدا می‌کند و مهم‌تر از همه سلامتی شما کامل می‌شود و از بسیاری از بیماری‌های معده و روده در امان خواهید بود.
تاثیر خاکشیر در رفع تشنگی
بسیاری از افراد در فصل تابستان احساس تشنگی بیشتری دارند. به همین دلیل دنبال نوشیدنی‌هایی هستند که با خوردن آن بتوانند تشنگی خود را رفع کنند و کمتر تشنه شوند.
شربت خاکشیر با آبلیمو یکی از این نوشیدنی‌ها است. دانه‌های خاکشیر با حبس کردن آب درون خود می‌توانند آب مورد نیاز بدن را به صورت کامل تامین کنند.
البته باید دقت داشته باشید که نباید به صورت افراطی از این شربت استفاده کرد، زیرا شربت خاکشیر حاوی شکر است و شکر نیز برای سلامتی بسیار ضرر دارد.
خواص خاکشیر در رفع جوش صورت
خاکشیر خاصیتی دارد که باعث سم‌زدایی پوست می‌شود. وقتی این اتفاق افتاد، رنگ پوست به مرور زمان روشن‌تر می‌شود و لک‌های پوستی و جوش‌ها نیز از بین می‌روند.
برای رفع جوش‌های صورت با خاکشیر می‌توانید آن را با نصف فنجان عرق کاسنی و نصف فنجان عرق شاه تره مخلوط کنید. این شربت را باید به مدت ۳ هفته مصرف کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.
خواص خاکشیر برای زنان باردار
اگر در بارداری از یبوست رنج می‌برید خاکشیر می‌تواند دوای درد شما باشد. البته، چون خاکشیر ملین است مصرف زیاد آن در بارداری به علت شل شدن دهانه رحم خطرناک است و خطر سقط جنین در ماه‌های ابتدایی را در پی دارد، اما در اواخر بارداری موجب تسهیل زایمان می‌شود.
خاکشیر و قوای جنسی
قوای جنسی در آقایان با مصرف خاکشیر افزایش می‌یابد. همچنین می‌تواند برای درمان ناباروری در مردان نیز موثر باشد. خاکشیر به علت وجود سودای ایجاد شده، ضعف قوای جنسی در مردان را برطرف و ناباروری را درمان می‌کند.
تاثیر خاکشیر در افزایش وزن
یکی از مزایای خاکشیر علاوه بر کمک به کاهش وزن، کمک به افزایش وزن نیز هست. همانطور که در ابتدا ذکر شد نحوه استفاده از خاکشیر در تاثیر آن بر بدن متفاوت است. به عنوان مثال برای چاق شدن با خاکشیر لازم است که ابتدا مقداری خاکشیر را شسته و در آب ولرم حل کرده و اجازه دهید چند ساعت بماند.
سپس صبح ناشتا مقداری شیر به آن اضافه کرده و میل کنید. استفاده از شیر همراه خاکشیر نقش زیادی در افزایش وزن دارد و استفاده از این روش به مدت چند هفته می‌تواند چند کیلو به وزن شما اضافه کند.
خاکشیر چه عوارضی دارد؟
افرادی که مبتلا به مشکلات و بیماری‌های خاص گوارشی هستند باید از مصرف خاکشیر اجتناب کنند. همچنین افراد مبتلا به ورم معده و زخم معده نباید خاکشیر مصرف کنند. در صورت مصرف می‌تواند منجر به تشدید درد و ورم معده یا مشکلات شدید گوارشی شود.
از دیگر بیماری‌هایی که موجب تاثیر منفی خاکشیر در بدن می‌شود ورم مفاصل و استخوان‌ها یا همان آرتروز است. علاوه بر این به بیماران مبتلا به روماتیسم هم توصیه می‌شود که از مصرف خاکشیر خودداری کنند.
متخصصان طب سنتی هم مصرف خاکشیر را برای بیماران درگیر با روماتیسم و آرتروز منع یا محدود می‌کنند، زیرا بر این باورند که طبع سرد و‌تر خاکشیر می‌تواند باعث تشدید روماتیسم و آرتروز شود. راه حل طب سنتی برای این مشکل این است که اگر می‌خواهید از خاکشیر مصرف کنید، آن را با کمی عسل و عرق نعناع مخلوط کنید تا طبع خاکشیر متعادل شود.
شستن خاکشیر قبل از مصرف یکی از نکات خیلی مهم است، زیرا شن ریزه‌ها و سنگ‌های کوچک موجود در خاکشیر می‌توانند در بدن مشکلات زیادی ایجاد کنند. جلوگیری از بروز همچین مشکلاتی حتما خاکشیر را به مدت ۸ ساعت در آب خیس کنید، سپس آن را چند بار بشویید تا تمام سنگ‌های آن خارج شود.
مصرف خاکشیر در دوران شیردهی می‌تواند باعث افزایش نفخ شکم مادر و دل درد در نوزاد شود. مصرف زیاد از خاکشیر می‌تواند موجب گشادی روده و نارسایی عضلانی روده شود. در عده‌ای از افراد خوردن خاکشیر باعث سردرد می‌شود که آنها باید خاکشیر را با کتیرا مصرف کنند.