ابعاد پنهان توقف فروش واکسن ایرانی HPV
گوی خبر [1]- در ایران سه نوع واکسن HPV وجود دارد: دو ظرفیتی، چهار ظرفیتی و نه ظرفیتی. فروش واکسن دو ظرفیتی پاپیلوگارد متوقف شده است. در حالی که دلیل این مساله در دست بررسی کارشناسان می‌گویند واکسن دوظرفیتی پاسخگوی انواع شایع HPV در ایران نیست.
از طرفی این روز‌ها HPV به یکی از بحث‌های داغ شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. در همین فضا، افراد زیادی بدون آگاهی کافی اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده منتشر می‌کنند که برای خانواده‌ها و اجتماع تبدیل به تهدید و وحشت‌آفرینی شده است. در این میان آگاهی یافتن از انواع شایع این بیماری در ایران، واکسن‌های موثر و آگاهی یافتن از سایر موارد می‌تواند برای پیشگیری و کنار آمدن با این بیماری کمک کننده باشد.
مینو محرز، رئیس پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران و متخصص بیماری‌های عفونی در گفت‌و‌گو با فرارو به این موضوع پرداخته است:
واکسن دو ظرفیتی برای ایران کافی نبود/ چهار ژنوتایپ ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ در ایران شایع هستند
مینو محرز به فرارو گفت: «واکسن پاپیلوگارد دو ظرفیتی است و در حال حاضر فروش آن متوقف شده است. در مقابل، واکسن گاردیسان چهار ظرفیتی در بازار عرضه می‌شود. دلیل ازران‌تر بودن پاپیلوگارد نیز این است که دوز آن کمتر است. یکی از دلایل توقف پاپیلوگارد این است که واکسن دو ظرفیتی برای ایران کافی نبود. چند سال پیش روی ۵۰ هزار نمونه بررسی انجام شد و چهار ژنوتایپ ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ مشخص شدند. بنابراین، واکسن چهار ظرفیتی برای ایران مناسب‌تر است؛ در حالی که پاپیلوگارد تنها انواع ۱۶ و ۱۸ را پوشش می‌دهد.»
وی افزود: «واکسن گاردیسان چهار ظرفیتی با همکاری شرکت برکت تولید شد. پس از آن، پاپیلوگارد هم نمونه چهار ظرفیتی ساخت، اما عرضه آن متوقف شده و طبق شنیده‌ها هنوز مجوز وزارت بهداشت را دریافت نکرده است.»
واکسن بر درمان ارجح است
رئیس پیشین مرکز تحقیقات ایدز ایران گفت: «یکی از راه‌های پیشگیری از بیماری‌هایی مانند HPV، که از تماس جنسی نامطمئن منتقل می‌شوند، تزریق واکسن است. بیشتر موارد انتقال این بیماری از طریق تماس جنسی رخ می‌دهد. نوع ۱۶ و ۱۸ نیز عمدتاً از همین طریق منتقل می‌شوند.»
وی افزود: «آگاهی‌بخشی درباره تماس جنسی می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها را کنترل کند. وقتی واکسن این بیماری‌ها وجود دارد، بهتر است از آن استفاده کنیم. باید بدانیم واکسن بر درمان ارجحیت دارد، زیرا پاپیلوما یا زگیل تناسلی درمان قطعی ندارد و داروی ضدویروسی مؤثری برای آن نیست. پس بهترین راه پیشگیری، تزریق واکسن است. این موضوع باید به جوانان آموزش داده شود؛ هم درباره ماهیت بیماری و هم روش‌های درست مواجهه با آن.»
کمبود آگاهی بر مشکلات خانوادگی دامن می‌زند
این متخصص بیماری‌های عفونی گفت: «مطالب جدیدی درباره زگیل‌های تناسلی منتشر شده که در ابتدا وحشت‌برانگیز به نظر می‌رسید. این بیماری با سرطان، هم در زنان و هم در مردان، ارتباط دارد. مطالعات جدید نشان می‌دهند این ارتباط کمتر از تصور اولیه است، اما همچنان وجود دارد؛ بنابراین برای پیشگیری از سرطان، تزریق واکسن توصیه می‌شود.»
وی افزود: «اگر در ایران واکسیناسیون HPV انجام نشود، این بیماری گسترش پیدا خواهد کرد. HPV تأثیر جدی بر مشکلات اجتماعی و خانوادگی دارد. کمبود آگاهی در این زمینه نیز به این مشکلات دامن می‌زند و آنها را شدیدتر می‌کند.»
گوگل منبع مناسبی برای تحقیق در مورد HPV نیست/ نزدیک‌ترین افراد به HPV جوانانند!
محرز گفت: «اطلاعات گوگل در این زمینه به‌روز نیست، هرچند مردم برای آگاهی بیشتر به آن مراجعه می‌کنند. در فضای مجازی هم همیشه اطلاعات علمی دقیق وجود ندارد، بنابراین راه مطمئنی برای کسب آگاهی نیست. با این حال، بالا بردن سطح آگاهی، شناخت تفاوت رابطه جنسی مطمئن و نامطمئن، و آموزش درست می‌تواند به کنترل این مسأله کمک کند.»
وی افزود: «به طور کلی، در بیماری‌های عفونی اگر واکسن مؤثر وجود داشته باشد، بهتر است تزریق شود. معمولاً توصیه می‌کنیم افراد از سن ۱۲ تا ۱۴ سال به بالا واکسن دریافت کنند. جوانان بیش از دیگران در معرض آسیب HPV قرار دارند، زیرا در این سن بیشتر تماس جنسی دارند.»
آب استخر یا توالت عمومی عامل انتقال HPV نیست
عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران گفت: «چندی پیش در اینستاگرام مردی جوان با گوشی پزشکی دور گردنش اطلاعات نادرستی درباره HPV منتشر می‌کرد. او می‌گفت این بیماری از آب استخر یا توالت عمومی منتقل می‌شود، در حالی که این کاملاً اشتباه است. HPV تنها از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود، زیرا نیاز به تماس مستقیم و محکم با زگیل دارد. استفاده از تیغ مشترک هم در صورتی خطرناک است که زگیل خونریزی کند و ویروس از طریق خون منتقل شود. در این صورت ممکن است خود فرد نیز با استفاده از تیغ آلوده زگیل را به سایر نواحی بدنش انتقال دهد. به هر حال، راه اصلی انتقال این بیماری تماس جنسی است.»
وی افزود: «برای تابوشکنی درباره این بیماری در ایران، باید آگاهی‌رسانی علمی صورت گیرد. نبود اطلاعات کافی باعث می‌شود فضای مجازی اطلاعات سنجیده‌ای ارائه نکند و مسئله نگران‌کننده و دلهره‌آور به نظر برسد. از سوی دیگر، انگ‌زدن و حاشیه دادن به برخی بیماری‌ها به مشکلات خانوادگی و اجتماعی دامن می‌زند.»
افراد مبتلا به HPV می‌توانند باردار شوند
محرز گفت: «در مورد بارداری پس از ابتلا به HPV، نگرانی‌هایی درباره انتقال بیماری به کودک یا مشکل در بارداری وجود داشت که اشتباه است. اگر خانمی دچار زگیل تناسلی باشد، کافی است هنگام زایمان از سزارین استفاده کند؛ این بیماری از طریق خون به کودک منتقل نمی‌شود. انگ و قضاوت در خانواده‌ها ممکن است به طلاق منجر شود، زیرا هر یک دیگری را مقصر می‌دانند. با این حال، بسیاری از بیمارانی که مراجعه کرده‌اند، با مشاوره و آگاهی علمی، توانسته‌اند با خانواده خود آشتی کنند.»
HPV در بدن ریشه‌کن نمی‌شود / استرس منجر به عود این بیماری می‌شود
این متخصص بیماری‌های عفونی گفت: «این بیماری دارو ندارد و در بدن ریشه‌کَن نمی‌شود، اما تقویت سیستم ایمنی می‌تواند پیشرفت آن را کاهش دهد. استرس مهم‌ترین عامل عود بیماری است، زیرا سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند. برخی دارو‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی که گران هم هستند، تنها توان بدن را افزایش می‌دهند، اما اگر روحیه فرد خراب باشد و مطالب قدیمی و به‌روز نشده درباره بیماری را مطالعه کند، استرس او افزایش می‌یابد و در نتیجه به عود بیماری منجر خواهد شد.»
وی ادامه داد: «ممکن است بگویند این دارو‌های تقویت سیستم ایمنی گران قیمت برای این بیماری موثر است. اما نباید فراموش کرد که آنها بیماری را به طور کامل درمان نکرده و عامل پیشگیرانه نیستند. این دارو‌ها تنها سبب می‌شوند که زگیل تناسلی کمتر در بدن ظاهر شود. اما خود ویروس در بدن باقی خواهد ماند.»
بسیاری از آزمایشگاه‌ها قادر به تشخیص HPV نیستند
در پایان محرز گفت: «تست‌های تستسترولوژی به تشخیص این بیماری کمک نمی‌کنند. برای تشخیص این بیماری باید آزمایش PCR انجام شده و برای تشخیص نوع آن آزمایش ژنوتیپینگ انجام می‌شود. انجام آزمایش کمی دشوار است و بسیاری از آزمایشگاه‌ها قادر به انجام آن نیستند، زیرا دستگاه مورد نیاز در اکثر آزمایشگاه‌ها وجود ندارد.»